Νίκος Δαββέτας: Ανεπίδοτη επιστολή
Πολυαγαπημένη μου
Πιάνω σήμερα - παραμονές της εγχείρησής μου — μολύβι και χαρτί στα χέρια μου, γιατί κάτι μου λέει πως δεν θα σε ξαναδώ. Οι γιατροί βέβαια εδώ είναι αισιόδοξοι, μα εγώ έχω κακό προαίσθημα. Χθες Κυριακή, σηκώθηκα από το κρεβάτι μου και στάθηκα όρθιος μπροστά στο παράθυρο. Έξω είχε αρχίσει να χιονίζει. Τόσο πολύ χιόνι είχα σχεδόν τριάντα χρόνια να δω. Δεν στο κρύβω πως στην αρχή αισθάνθηκα μια ευφορία, ύστερα από λίγο όμως η καρδιά μου άρχισε να χτυπάει σαν παλαβή καθώς διέκρινα, πάνω στο ολόλευκο παρτέρι, ίχνη από οπλές αλόγων. Με βρήκαν, σκέφθηκα. Ίδια και τότε τα πατήματα, βαθιά, ευδιάκριτα.
Μάρτιο του '49, υπηρετούσα στην Έδεσσα. Ήμουνα στο λόχο με τους «Ανανήψαντες». Μόλις είχαμε φτάσει από το Μακρονήσι και πήραμε διαταγή να κινηθούμε προς το Καϊμακτσαλάν. «Εκκαθαριστική επιχείρηση». Θα χτενίζαμε σπιθαμή προς σπιθαμή την ανατολική πλαγιά. Στα χαμηλά, το χιόνι κρατούσε ακόμη μεριές, μεριές. Μέχρι να φτάσουμε στις Κερασιές ξεπαγιάσαμε. Διανυκτερεύσαμε στο Δημοτικό σχολείο. Βγάλαμε τ' άρβυλα και ξαπλώσαμε πάνω στα θρανία με τα ρούχα μας. Ξάφνου, μέσα στη νύχτα ακούσαμε φωνές από τους σκοπούς. Κάποιος ανέφερε στο λοχαγό πως είδε ίχνη από άλογα στο χιόνι.
[....]
Λεν το ομολόγησα ποτέ και σε κανένα, αν κι εσύ νομίζω πως το είχες υποψιαστεί: Στο Μακρονήσι ούτε το ξύλο με λύγισε, ούτε ο θάνατος. Για μια γυναίκα υπέγραψα. Στο στρατόπεδο κουβαλούσα πάνω μου μια φωτογραφία της. Την έβλεπα κάθε τόσο και δεν την χόρταινα. Γιατί εμένα να με φάει το χώμα —σκεφτόμουνα— κι αυτή η ομορφιά να πέσει σε ξένα χέρια; Γιατί εγώ να σαπίζω εδώ πέρα και η ζωή έξω να συνεχίζεται σαν τίποτα να μην συνέβη; Μπροστά στην ομορφιά δεν υπάρχουν διλήμματα, την ακολουθείς και με κλειστά τα μάτια. Ένα μεσημέρι παρουσιάστηκα ξαφνικά στη διοίκηση του τάγματος: «Φέρτε μου να υπογράψω και στείλτε με όπου στο διάολο θέλετε». Έμειναν εμβρόντητοι οι αξιωματικοί. Ωστόσο δεν μετανιώνω. Ό,τι έγινε, έγινε και τίποτα δεν διορθώνεται, ούτε με τις εξομολογήσεις, ούτε με τις συγγνώμες. Καμιά φορά αναρωτιέμαι τι να απέγινε ο Αϊ Βασίλης του 1965; Τι απέγινε άραγε εκείνο το μεγάλο δέντρο με τα πολύχρωμα λαμπιόνια, τ' αγγελάκια και τις χρυσαφένιες μπάλες; Σαν ένα γλυκό όνειρο τα θυμάμαι όλα πια. Φαίνεται ότι η ζωή γίνεται ωραία όταν λιγοστεύει απελπιστικά, όταν φεύγει, χάνεται από κάθε κύτταρο του κορμιού και τίποτα δεν θυμίζει το φωτοστέφανό της παρά μόνο μια υποψία χρυσόσκονης στα λιγοστά μαλλιά. Βλέπω τώρα το χιόνι που πέφτει πυκνό απ' έξω και καταλαβαίνω πολύ καλά το μήνυμα. Ώρα να ξανανέβω στο Καϊμακτσαλάν, έχω ένα ραντεβού στη χαράδρα της Κερασιάς και δεν πρέπει ν' αργήσω.
Πιάνω σήμερα - παραμονές της εγχείρησής μου — μολύβι και χαρτί στα χέρια μου, γιατί κάτι μου λέει πως δεν θα σε ξαναδώ. Οι γιατροί βέβαια εδώ είναι αισιόδοξοι, μα εγώ έχω κακό προαίσθημα. Χθες Κυριακή, σηκώθηκα από το κρεβάτι μου και στάθηκα όρθιος μπροστά στο παράθυρο. Έξω είχε αρχίσει να χιονίζει. Τόσο πολύ χιόνι είχα σχεδόν τριάντα χρόνια να δω. Δεν στο κρύβω πως στην αρχή αισθάνθηκα μια ευφορία, ύστερα από λίγο όμως η καρδιά μου άρχισε να χτυπάει σαν παλαβή καθώς διέκρινα, πάνω στο ολόλευκο παρτέρι, ίχνη από οπλές αλόγων. Με βρήκαν, σκέφθηκα. Ίδια και τότε τα πατήματα, βαθιά, ευδιάκριτα.
Μάρτιο του '49, υπηρετούσα στην Έδεσσα. Ήμουνα στο λόχο με τους «Ανανήψαντες». Μόλις είχαμε φτάσει από το Μακρονήσι και πήραμε διαταγή να κινηθούμε προς το Καϊμακτσαλάν. «Εκκαθαριστική επιχείρηση». Θα χτενίζαμε σπιθαμή προς σπιθαμή την ανατολική πλαγιά. Στα χαμηλά, το χιόνι κρατούσε ακόμη μεριές, μεριές. Μέχρι να φτάσουμε στις Κερασιές ξεπαγιάσαμε. Διανυκτερεύσαμε στο Δημοτικό σχολείο. Βγάλαμε τ' άρβυλα και ξαπλώσαμε πάνω στα θρανία με τα ρούχα μας. Ξάφνου, μέσα στη νύχτα ακούσαμε φωνές από τους σκοπούς. Κάποιος ανέφερε στο λοχαγό πως είδε ίχνη από άλογα στο χιόνι.
[....]
Λεν το ομολόγησα ποτέ και σε κανένα, αν κι εσύ νομίζω πως το είχες υποψιαστεί: Στο Μακρονήσι ούτε το ξύλο με λύγισε, ούτε ο θάνατος. Για μια γυναίκα υπέγραψα. Στο στρατόπεδο κουβαλούσα πάνω μου μια φωτογραφία της. Την έβλεπα κάθε τόσο και δεν την χόρταινα. Γιατί εμένα να με φάει το χώμα —σκεφτόμουνα— κι αυτή η ομορφιά να πέσει σε ξένα χέρια; Γιατί εγώ να σαπίζω εδώ πέρα και η ζωή έξω να συνεχίζεται σαν τίποτα να μην συνέβη; Μπροστά στην ομορφιά δεν υπάρχουν διλήμματα, την ακολουθείς και με κλειστά τα μάτια. Ένα μεσημέρι παρουσιάστηκα ξαφνικά στη διοίκηση του τάγματος: «Φέρτε μου να υπογράψω και στείλτε με όπου στο διάολο θέλετε». Έμειναν εμβρόντητοι οι αξιωματικοί. Ωστόσο δεν μετανιώνω. Ό,τι έγινε, έγινε και τίποτα δεν διορθώνεται, ούτε με τις εξομολογήσεις, ούτε με τις συγγνώμες. Καμιά φορά αναρωτιέμαι τι να απέγινε ο Αϊ Βασίλης του 1965; Τι απέγινε άραγε εκείνο το μεγάλο δέντρο με τα πολύχρωμα λαμπιόνια, τ' αγγελάκια και τις χρυσαφένιες μπάλες; Σαν ένα γλυκό όνειρο τα θυμάμαι όλα πια. Φαίνεται ότι η ζωή γίνεται ωραία όταν λιγοστεύει απελπιστικά, όταν φεύγει, χάνεται από κάθε κύτταρο του κορμιού και τίποτα δεν θυμίζει το φωτοστέφανό της παρά μόνο μια υποψία χρυσόσκονης στα λιγοστά μαλλιά. Βλέπω τώρα το χιόνι που πέφτει πυκνό απ' έξω και καταλαβαίνω πολύ καλά το μήνυμα. Ώρα να ξανανέβω στο Καϊμακτσαλάν, έχω ένα ραντεβού στη χαράδρα της Κερασιάς και δεν πρέπει ν' αργήσω.
Από Το Δέντρο - τ.141/142, Μάιος 2005
Ετικέτες ΟΙ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ 2
» Δημοσίευση σχολίου