ο Γκαίτε προς τον Σίλλερ
o Johann Wolfgang von Goethe προς τον Johann Christoph Friedrich von Schiller
(πρωτ. φωτ: illuminati-news.com)
Φρανκφούρτη, 9 Αυγούστου 1797
Χωρίς το παραμικρό εμπόδιο έφτασα στη Φρανκφούρτη ευχαριστημένος και υγιής και συλλογίζομαι τώρα σ' αυτό το ήσυχο και φωτεινό σπίτι, τι θα πει στην ηλικία μου να ταξιδεύω στον κόσμο. Στα νεανικά χρόνια, τα πράγματα μάς εντυπωσιάζουν και μας ταράζουν περισσότερο, γιατί δεν μπορούμε να τα κρίνουμε και να τα συγκεντρώσουμε, αλλά τα καταφέρνουμε ευκολότερα μαζί τους, γιατί προσλαμβάνουμε μόνο αυτό που κείται στον δρόμο μας και λίγο προσέχουμε δεξιά κι αριστερά. Αργότερα γνωρίζουμε περισσότερο τα πράγματα, μας ενδιαφέρει ένας μεγαλύτερος αριθμός από αυτά και θα τα βγάζαμε άσχημα πέρα αν δεν μας βοηθούσαν σ' αυτές τις περιπτώσεις η εσωτερική ησυχία και η μέθοδος. Θέλω να τα τακτοποιήσω τώρα όλα όσα μου συνέβησαν αυτές τις οχτώ ημέρες, να δοκιμάσω στη Φρανκφούρτη σαν μια εκτεταμένη πόλη όλα τα σχήματα και να ετοιμαστώ μετά για ένα μακρινότερο ταξίδι.
Μου έκανε εντύπωση αλήθεια, πώς είναι φτιαγμένο το κοινό μίας μεγαλούπολης. Ζει σε μία διαρκή παραφορά του κέρδους και της κατανάλωσης, και αυτό που ονομάζουμε εμείς δημιουργική διάθεση δεν μπορεί ούτε να προκύψει ούτε να κοινοποιηθεί• όλες οι ψυχαγωγίες, και το ίδιο το Θέατρο, είναι για τη διασκέδαση μόνο, και η μεγάλη κλίση του αναγνωστικού κοινού περιοδικά και μυθιστορήματα προξενείται ακριβώς από αυτό, γιατί προκαλούν διασκορπισμό μέσα στον διασκορπισμό.
Παρατήρησα επίσης ένα είδος δέους απέναντι σε ποιητικά δημιουργήματα ή τουλάχιστον καθόσο είναι αυτά ποιητικά, που μου φαίνεται τελείως φυσιολογικό γι' αυτούς ακριβώς τους λόγους. Η ποίηση απαιτεί, επιτάσσει μάλλον, περισυλλογή, απομονώνει τον άνθρωπο ενάντια στη θέλησή του, επιβάλλεται ολοένα και είναι στον ευρύχωρο κόσμο (για να μην πω στον μεγάλο) τόσο άβολη όσο μια πιστή ερωμένη.
Συνηθίζω τώρα να τα καταγράφω όλα, όπως μου φανερώνονται τα πράγματα και τι σκέφτομαι γι' αυτά, χωρίς να απαιτώ από τον εαυτό μου την πλέον ακριβέστερη παρατήρηση και την ωριμότερη κρίση ή να συλλογίζομαι μία χρήση τους μελλοντικά.
Πήγα μερικές φορές στο Θέατρο και έφτιαξα για μένα ένα μεθοδικό σχεδίασμα της εκτίμησης μου. Καθώς προσπαθώ τώρα να το συμπληρώσω, σκέφτηκα πώς: θα μπορούσε κανείς να γράψει μία ταξιδιωτική περιγραφή υποφερτή μόνο για ξένες χώρες όπου δεν γνωρίζει κανείς κανέναν. Για τον τόπο όπου μένει κανείς συνήθως, δεν θά τολμούσε να γράψει τίποτα, γιατί τότε θα έπρεπε να γίνει λόγος μόνο για τα υπάρχοντα πράγματα' αυτό ακριβώς συμβαίνει με όλα, όσα μας είναι κοντινά κατά κάποιον τρόπο, νιώθει πως θα ήταν ασέβεια, αν θα ήθελε να εκφράσει κανείς δημόσια ακόμη και την πλέον δίκαιη, την πλέον μετρημένη κρίση του για τα πράγματα. Οι παρατηρήσεις αυτές οδηγούν σε θαυμαστά συμπεράσματα και μου δείχνουν τον δρόμο που πρέπει να βαδίσω. Έτσι συγκρίνω, π.χ., τώρα το Θέατρο εδώ με αυτό της Βαϊμάρης, έχω δει επίσης το Θέατρο της Στουτγκάρδης, ίσως μπορεί να ειπωθεί κάτι γενικό και για τα τρία που να είναι σημαντικό και να μπορεί εν πάση περιπτώσει να παρουσιαστεί δημόσια...
Γκ.
Από την Ποίηση - τ.13, Άνοιξη 1999
μτφ: Θανάσης Λάμπρου
Μου έκανε εντύπωση αλήθεια, πώς είναι φτιαγμένο το κοινό μίας μεγαλούπολης. Ζει σε μία διαρκή παραφορά του κέρδους και της κατανάλωσης, και αυτό που ονομάζουμε εμείς δημιουργική διάθεση δεν μπορεί ούτε να προκύψει ούτε να κοινοποιηθεί• όλες οι ψυχαγωγίες, και το ίδιο το Θέατρο, είναι για τη διασκέδαση μόνο, και η μεγάλη κλίση του αναγνωστικού κοινού περιοδικά και μυθιστορήματα προξενείται ακριβώς από αυτό, γιατί προκαλούν διασκορπισμό μέσα στον διασκορπισμό.
Παρατήρησα επίσης ένα είδος δέους απέναντι σε ποιητικά δημιουργήματα ή τουλάχιστον καθόσο είναι αυτά ποιητικά, που μου φαίνεται τελείως φυσιολογικό γι' αυτούς ακριβώς τους λόγους. Η ποίηση απαιτεί, επιτάσσει μάλλον, περισυλλογή, απομονώνει τον άνθρωπο ενάντια στη θέλησή του, επιβάλλεται ολοένα και είναι στον ευρύχωρο κόσμο (για να μην πω στον μεγάλο) τόσο άβολη όσο μια πιστή ερωμένη.
Συνηθίζω τώρα να τα καταγράφω όλα, όπως μου φανερώνονται τα πράγματα και τι σκέφτομαι γι' αυτά, χωρίς να απαιτώ από τον εαυτό μου την πλέον ακριβέστερη παρατήρηση και την ωριμότερη κρίση ή να συλλογίζομαι μία χρήση τους μελλοντικά.
Πήγα μερικές φορές στο Θέατρο και έφτιαξα για μένα ένα μεθοδικό σχεδίασμα της εκτίμησης μου. Καθώς προσπαθώ τώρα να το συμπληρώσω, σκέφτηκα πώς: θα μπορούσε κανείς να γράψει μία ταξιδιωτική περιγραφή υποφερτή μόνο για ξένες χώρες όπου δεν γνωρίζει κανείς κανέναν. Για τον τόπο όπου μένει κανείς συνήθως, δεν θά τολμούσε να γράψει τίποτα, γιατί τότε θα έπρεπε να γίνει λόγος μόνο για τα υπάρχοντα πράγματα' αυτό ακριβώς συμβαίνει με όλα, όσα μας είναι κοντινά κατά κάποιον τρόπο, νιώθει πως θα ήταν ασέβεια, αν θα ήθελε να εκφράσει κανείς δημόσια ακόμη και την πλέον δίκαιη, την πλέον μετρημένη κρίση του για τα πράγματα. Οι παρατηρήσεις αυτές οδηγούν σε θαυμαστά συμπεράσματα και μου δείχνουν τον δρόμο που πρέπει να βαδίσω. Έτσι συγκρίνω, π.χ., τώρα το Θέατρο εδώ με αυτό της Βαϊμάρης, έχω δει επίσης το Θέατρο της Στουτγκάρδης, ίσως μπορεί να ειπωθεί κάτι γενικό και για τα τρία που να είναι σημαντικό και να μπορεί εν πάση περιπτώσει να παρουσιαστεί δημόσια...
Γκ.
Από την Ποίηση - τ.13, Άνοιξη 1999
μτφ: Θανάσης Λάμπρου
(πρωτ. φωτ: illuminati-news.com)
Ετικέτες ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ 3
» Δημοσίευση σχολίου