ο Αδαμάντιος Κοραής προς τον Μανώλη Τομπάζη
Παρίσι, 14 Ιουνίου 1820
Τιμιώτατε κύριε Τομπάζη.
Το γράμμα σου δείχνει, ότι αν δεν έλαβες καλήν ανατροφήν, ως παραπονείσαι, αξίζεις περισσότερον από πολλούς καυχωμένους εις την ανατροφήν των, επειδή αισθάνθης την δυστυχίαν της πατρίδος σου, και ζητείς ως φιλόστοργος αυτής υιός να την θεραπεύσης. Εδώ κλεισμένην την οποίαν επεθύμησες επιστολήν προς τους Δημογέροντας. Αλλ’ η επιστολή μου δεν θέλει κατορθώσει τίποτα, εάν εσύ φίλε, ενωμένος με τον τιμιώτατον αδελφόν σου, και άλλους τινάς συμπολίτας, φλεγομένους με τον αυτόν ζήλον, δεν παραστήσετε εις την φαντασία σας, ως παρόντα, όλα τα μέλλοντα καλά. Κανείς δεν ήθελεν κοπιάσειν να φυτεύσειν άμπελον, αν δεν ενισχύετο από την ελπίδα του τρύγους. Πλειότερα να σε γράψω δεν με συγχωρεί το γήρας μου. Έπειτα, τι άλλο να σε είπω πλειότερον, παρά παιδείαν, και πάλιν και πολλάκις παιδείαν. Μόνη η παιδεία έχει να θεραπεύσει τας κοινάς του ταλαιπώρου έθνους ημών δυστυχίας' η παιδεία μόνη έχει να μας ελευθερώσει από τον ανυπόφορον ζυγόν του αχρειεστάτου Σκυθικού έθνους. Μακάριοι όσοι βοηθούν την παιδείαν και με το έργον' αυτούς μόνον γνωρίζω γνησίους απογόνους των Ελλήνων’ όσοι αδιαφορούν εις αυτήν, ή και την πολεμούν είναι Τούρκων, όχι Ελλήνων γεννήματα.
Ως γνήσιον υιόν και φίλον της Ελλάδος σ’ εύχομαι κατόρθωσιν των καλών σου σκοπών.
Το γράμμα σου δείχνει, ότι αν δεν έλαβες καλήν ανατροφήν, ως παραπονείσαι, αξίζεις περισσότερον από πολλούς καυχωμένους εις την ανατροφήν των, επειδή αισθάνθης την δυστυχίαν της πατρίδος σου, και ζητείς ως φιλόστοργος αυτής υιός να την θεραπεύσης. Εδώ κλεισμένην την οποίαν επεθύμησες επιστολήν προς τους Δημογέροντας. Αλλ’ η επιστολή μου δεν θέλει κατορθώσει τίποτα, εάν εσύ φίλε, ενωμένος με τον τιμιώτατον αδελφόν σου, και άλλους τινάς συμπολίτας, φλεγομένους με τον αυτόν ζήλον, δεν παραστήσετε εις την φαντασία σας, ως παρόντα, όλα τα μέλλοντα καλά. Κανείς δεν ήθελεν κοπιάσειν να φυτεύσειν άμπελον, αν δεν ενισχύετο από την ελπίδα του τρύγους. Πλειότερα να σε γράψω δεν με συγχωρεί το γήρας μου. Έπειτα, τι άλλο να σε είπω πλειότερον, παρά παιδείαν, και πάλιν και πολλάκις παιδείαν. Μόνη η παιδεία έχει να θεραπεύσει τας κοινάς του ταλαιπώρου έθνους ημών δυστυχίας' η παιδεία μόνη έχει να μας ελευθερώσει από τον ανυπόφορον ζυγόν του αχρειεστάτου Σκυθικού έθνους. Μακάριοι όσοι βοηθούν την παιδείαν και με το έργον' αυτούς μόνον γνωρίζω γνησίους απογόνους των Ελλήνων’ όσοι αδιαφορούν εις αυτήν, ή και την πολεμούν είναι Τούρκων, όχι Ελλήνων γεννήματα.
Ως γνήσιον υιόν και φίλον της Ελλάδος σ’ εύχομαι κατόρθωσιν των καλών σου σκοπών.
Εις τας προσταγάς σου.
Από τον 43ο τόμο ("Nεοελληνική επιστολογραφία") της Βασικής Βιβλιοθήκης - εκδόσεις Ιωάννου Ν. Ζαχαρόπουλου, 1955 (copyright Αετός)
Ετικέτες ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ 2