Mark Merlis: Α, όπως Αμερική
«Εγώ πάντα περνώ τα Χριστούγεννα στη Νέα Υόρκη. Γιατί δεν έρχεσαι μαζί;»
«Νέα Υόρκη!» Η λέξη αυτή έχει χάσει πια την αίγλη της. Δεν νομίζω, πως κάποιος που μεγαλώνει σήμερα μπορεί να φανταστεί τι σήμαινε κάποτε αυτό το μακρινό μέρος, ή ότι και μόνο που πρόφερες τη λέξη «Μανχάτταν» ένιωθες να σε κατακλύζουν ρίγη συγκίνησης, μια ιδιαίτερη έξαψη. Είχα την αίσθηση, περισσότερο απ' όταν πρωταντίκρισα το όμορφο διαμέρισμα του Τομ, ότι θα με μετέφερε σε ένα καινούριo κόσμο. Όμως απάντησα:
«Δεν μπορώ, δεν θα μου ξαναμιλούσε ποτέ.»
«Αν κρίνω από το γράμμα της, θα ήσουν τυχερός αν συνέβαινε κάτι τέτοιο».
«Μιλάς σαν να πρόκειται για κάτι εύκολο. Θέλω να πω, είναι η μοναδική οικογένεια που έχω.»
«Και μάλλον είναι περιττή. Μερικές φορές νομίζω ότι το καλύτερο πράγμα που μου συνέβη είναι το ότι με έδιωξαν από την οικογένειά μου.»
«Συνέβη κάτι τέτοιο;»
«Βεβαίως, μήπως το ίδιο δεν συνέβη σε όλους μας; Εμένα πάντως μου το δήλωσαν γραπτώς. Θα ήθελες να δεις το γράμμα;»
«Το έχεις ακόμα;» ρώτησα
«Φυσικά και το έχω.»
«Γιατί, "φυσικά"; Eσύ είσαι πάντα που λες ότι δεν φυλάς πράγματα.» Κάτι που δεν ίσχυε, όπως θα ανακάλυπτα αργότερα όταν έψαχνα μέσα στις κούτες που είχε αφήσει πίσω του.
«Μα, αγαπητέ μου, μήπως νομίζεις ότι υπήρξε σκλάβος που να ελευθερώθηκε και να πέταξε το χαρτί που επικύρωνε την απελευθέρωσή του; Απορώ με τον εαυτό μου, πώς δεν το έχω κορνιζώσει το παλιόπραγμα, μόνο που είναι τόσο καταθλιπτικό να κοιτάζεις ένα τοίχο και να βλέπεις κορνιζαρισμένα έγγραφα, λες και ο ένοικος του σπιτιού έχει αποφασίσει να ανοίξει ένα μικρό μουσείο της ζωής του. Γιατί, νομίζεις, ότι κρεμάνε μόνο τα διπλώματά τους και όχι τη ληξιαρχική πράξη της γέννησής τους;»
«Το γράμμα.»
«Είναι δυο τα γράμματα, πρέπει να τα διαβάσεις και τα δύο.»
Αφοί Σλέητερ
Μπροντ Στρητ 38
Νέα Υόρκη, Νέα Υόρκη
«Νέα Υόρκη!» Η λέξη αυτή έχει χάσει πια την αίγλη της. Δεν νομίζω, πως κάποιος που μεγαλώνει σήμερα μπορεί να φανταστεί τι σήμαινε κάποτε αυτό το μακρινό μέρος, ή ότι και μόνο που πρόφερες τη λέξη «Μανχάτταν» ένιωθες να σε κατακλύζουν ρίγη συγκίνησης, μια ιδιαίτερη έξαψη. Είχα την αίσθηση, περισσότερο απ' όταν πρωταντίκρισα το όμορφο διαμέρισμα του Τομ, ότι θα με μετέφερε σε ένα καινούριo κόσμο. Όμως απάντησα:
«Δεν μπορώ, δεν θα μου ξαναμιλούσε ποτέ.»
«Αν κρίνω από το γράμμα της, θα ήσουν τυχερός αν συνέβαινε κάτι τέτοιο».
«Μιλάς σαν να πρόκειται για κάτι εύκολο. Θέλω να πω, είναι η μοναδική οικογένεια που έχω.»
«Και μάλλον είναι περιττή. Μερικές φορές νομίζω ότι το καλύτερο πράγμα που μου συνέβη είναι το ότι με έδιωξαν από την οικογένειά μου.»
«Συνέβη κάτι τέτοιο;»
«Βεβαίως, μήπως το ίδιο δεν συνέβη σε όλους μας; Εμένα πάντως μου το δήλωσαν γραπτώς. Θα ήθελες να δεις το γράμμα;»
«Το έχεις ακόμα;» ρώτησα
«Φυσικά και το έχω.»
«Γιατί, "φυσικά"; Eσύ είσαι πάντα που λες ότι δεν φυλάς πράγματα.» Κάτι που δεν ίσχυε, όπως θα ανακάλυπτα αργότερα όταν έψαχνα μέσα στις κούτες που είχε αφήσει πίσω του.
«Μα, αγαπητέ μου, μήπως νομίζεις ότι υπήρξε σκλάβος που να ελευθερώθηκε και να πέταξε το χαρτί που επικύρωνε την απελευθέρωσή του; Απορώ με τον εαυτό μου, πώς δεν το έχω κορνιζώσει το παλιόπραγμα, μόνο που είναι τόσο καταθλιπτικό να κοιτάζεις ένα τοίχο και να βλέπεις κορνιζαρισμένα έγγραφα, λες και ο ένοικος του σπιτιού έχει αποφασίσει να ανοίξει ένα μικρό μουσείο της ζωής του. Γιατί, νομίζεις, ότι κρεμάνε μόνο τα διπλώματά τους και όχι τη ληξιαρχική πράξη της γέννησής τους;»
«Το γράμμα.»
«Είναι δυο τα γράμματα, πρέπει να τα διαβάσεις και τα δύο.»
Αφοί Σλέητερ
Μπροντ Στρητ 38
Νέα Υόρκη, Νέα Υόρκη
4 Αυγούστου 1920
Τόμας,
η μητέρα σου λέει ότι θα σε βρούμε στο Νιούπορτ. Πιστεύει ότι υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος που σε κάνει να βρίσκεσαι εκεί. Αν έχει δίκιο, σου εύχομαι ό,τι ποθείς. Θα είμαι ιδιαίτερα ευτυχισμένος να σε δω να τακτοποιείσαι.
Θέλω να ξέρεις ότι έχω σκεφτεί πολύ προσεχτικά το επόμενό σου βήμα. Και κατέληξα στο συμπέρασμα ότι θα ήταν καλύτερα αν δεν έκανες το επαγγελματικό σου ξεκίνημα εδώ, στηv εταιρεία. Αν και γνωρίζω ότι δεν είσαι καθόλου σαν τον θείο σου, ωστόσο η δυσάρεστη αυτή εμπειρία με έχει αφήσει με τηv εντύπωση πως δεν είναι το είδος της δουλειάς που θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν οικογενειακή επιχείρηση. Θα μπορούσες να μου επισημάνεις τις προφανείς εξαιρέσεις, όμως ειναι όλοι τους Εβραίοι, οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Φαντάζομαι πως ίσως να οφείλεται σε κάποιο στοιχείο του χαρακτήρα μου, όμως δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου να γίνεται ο πρεσβύτερος συνέταιρος στηv Σλέητερ και Υιός. Αv και θα πρέπει να παραδεχτώ, ότι μια τέτοια ιδέα μού είχε περάσει από το μυαλό όταν ήσουν πολύ μικρός.
«Μοιάζει να έχει πάρει φόρα, έτσι;» είπα. «Ελεύθερος συνειρμός, στην πραγματικότητα.»
«Το γράμμα το είχε υπαγορεύσει.»
«Είναι χειρόγραφο.»
«Γραμμένο από κάποιο γραμματέα. Φαντάσου, μόλις τριάντα χρόνια πριν, κι ακόμα δεν είχε συμβιβαστεί με την ιδέα να αγοράσει γραφομηχανή.»
«Φαντάσου να υπαγορεύεις ένα τέτοιο γράμμα.»
«Ήταν πολυάσχολος. Πάντως θα πρέπει να μπήκε στον κόπο να το υπογράψει.»
Συνέχισα να διαβάζω.
Νομίζω, όμως, ότι θα πρέπει και οι δύο να δεχθούμε το γεγονός ότι πλησιάζεις πια στα τριάντα, και ότι δεν θα είχε νόημα για σένα να μπεις στη δουλειά με τον τρόπο που μπήκα εγώ, ή πολλοί άλλοι νεότεροι. Ασφαλώς, η ηλικία σου δεν αποτελεί μειονέκτημα, γιατί όλοι κατανοούν ότι ο πόλεμος διέκοψε τις ζωές πολλών αγοριών, και δεν είσαι ο μόνος που χρειάστηκε ένα δυο χρόνια για να κατασταλάξει. Καλώς, πάντως το άξιζες, και δεν μπορώ να σου περιγράψω με λόγια, το πόσο περήφανοι είμαστε, η μητέρα σου και εγώ. Σχεδόν λυπάμαι που ο αδελφός σου δεν ήταν αρκετά μεγάλος για να καταταγεί.
Έψαξα στην αγορά, και είναι πλέον συμφωνημένο ότι ο κύριος Λαμόντ θα κοιτάξει να βρει κάτι στα μέτρα σου, σε κάποιον τομέα όσο το δυνατόν λιγότερο ριψοκίνδυνο, και θα σε πάρει κοντά του σαν ένα είδος νεότερου συνεργάτη και θα έχεις να ασχοληθείς μόνον με αυτό μέχρι να σταθείς στα πόδια σου. Βέβαια, θα είσαι μόνο με ποσοστά, και με τις υπάρχουσες συνθήκες μιας τέτοιας οικονομικής ύφεσης δεν μπορείς να περιμένεις ότι θα ορθοποδήσεις αμέσως. Όμως ειλικρινά, για έναν άντρα της ηλικίας σου, δεν μπορώ να φανταστώ καλύτερο τρόπο να μπει στη δουλειά. Νομίζω, πως το καλύτερο θα ήταν, αν εσύ και η Πωλίν μπορούσατε να περιμένετε λίγο ακόμα προτού ανοίξετε σπιτικό. Προς το παρόν, θα έρθεις να μείνεις με τη μητέρα σου και μένα. Όταν μάθεις τα μυστικά του επαγγέλματος και είσαι έτοιμος νά προχωρήσεις μόνος σου, τότε θα σε βοηθήσουμε να ξεκινήσεις.
Φαντάζομαι πως θέλεις να μείνεις λίγο καιρό ακόμα με την αγαπημένη σου. Είπα στον κύριο Λαμόντ να σε αναζητήσει τη δεύτερη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου.
Με αγάπη,
Άντριου Π. Σλέητερ
«Ήσουν αρραβωνιασμένος;»
«Ήμουν.»
«Τι; Είκοσι έξι χρονών και δεν ήξερες;»
«Ήξερα. Όμως... δεν μου φαινόταν ότι είχε καμία σχέση. Θα παντρευόμουν, αυτό ήταν όλο.»
η μητέρα σου λέει ότι θα σε βρούμε στο Νιούπορτ. Πιστεύει ότι υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος που σε κάνει να βρίσκεσαι εκεί. Αν έχει δίκιο, σου εύχομαι ό,τι ποθείς. Θα είμαι ιδιαίτερα ευτυχισμένος να σε δω να τακτοποιείσαι.
Θέλω να ξέρεις ότι έχω σκεφτεί πολύ προσεχτικά το επόμενό σου βήμα. Και κατέληξα στο συμπέρασμα ότι θα ήταν καλύτερα αν δεν έκανες το επαγγελματικό σου ξεκίνημα εδώ, στηv εταιρεία. Αν και γνωρίζω ότι δεν είσαι καθόλου σαν τον θείο σου, ωστόσο η δυσάρεστη αυτή εμπειρία με έχει αφήσει με τηv εντύπωση πως δεν είναι το είδος της δουλειάς που θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν οικογενειακή επιχείρηση. Θα μπορούσες να μου επισημάνεις τις προφανείς εξαιρέσεις, όμως ειναι όλοι τους Εβραίοι, οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Φαντάζομαι πως ίσως να οφείλεται σε κάποιο στοιχείο του χαρακτήρα μου, όμως δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου να γίνεται ο πρεσβύτερος συνέταιρος στηv Σλέητερ και Υιός. Αv και θα πρέπει να παραδεχτώ, ότι μια τέτοια ιδέα μού είχε περάσει από το μυαλό όταν ήσουν πολύ μικρός.
«Μοιάζει να έχει πάρει φόρα, έτσι;» είπα. «Ελεύθερος συνειρμός, στην πραγματικότητα.»
«Το γράμμα το είχε υπαγορεύσει.»
«Είναι χειρόγραφο.»
«Γραμμένο από κάποιο γραμματέα. Φαντάσου, μόλις τριάντα χρόνια πριν, κι ακόμα δεν είχε συμβιβαστεί με την ιδέα να αγοράσει γραφομηχανή.»
«Φαντάσου να υπαγορεύεις ένα τέτοιο γράμμα.»
«Ήταν πολυάσχολος. Πάντως θα πρέπει να μπήκε στον κόπο να το υπογράψει.»
Συνέχισα να διαβάζω.
Νομίζω, όμως, ότι θα πρέπει και οι δύο να δεχθούμε το γεγονός ότι πλησιάζεις πια στα τριάντα, και ότι δεν θα είχε νόημα για σένα να μπεις στη δουλειά με τον τρόπο που μπήκα εγώ, ή πολλοί άλλοι νεότεροι. Ασφαλώς, η ηλικία σου δεν αποτελεί μειονέκτημα, γιατί όλοι κατανοούν ότι ο πόλεμος διέκοψε τις ζωές πολλών αγοριών, και δεν είσαι ο μόνος που χρειάστηκε ένα δυο χρόνια για να κατασταλάξει. Καλώς, πάντως το άξιζες, και δεν μπορώ να σου περιγράψω με λόγια, το πόσο περήφανοι είμαστε, η μητέρα σου και εγώ. Σχεδόν λυπάμαι που ο αδελφός σου δεν ήταν αρκετά μεγάλος για να καταταγεί.
Έψαξα στην αγορά, και είναι πλέον συμφωνημένο ότι ο κύριος Λαμόντ θα κοιτάξει να βρει κάτι στα μέτρα σου, σε κάποιον τομέα όσο το δυνατόν λιγότερο ριψοκίνδυνο, και θα σε πάρει κοντά του σαν ένα είδος νεότερου συνεργάτη και θα έχεις να ασχοληθείς μόνον με αυτό μέχρι να σταθείς στα πόδια σου. Βέβαια, θα είσαι μόνο με ποσοστά, και με τις υπάρχουσες συνθήκες μιας τέτοιας οικονομικής ύφεσης δεν μπορείς να περιμένεις ότι θα ορθοποδήσεις αμέσως. Όμως ειλικρινά, για έναν άντρα της ηλικίας σου, δεν μπορώ να φανταστώ καλύτερο τρόπο να μπει στη δουλειά. Νομίζω, πως το καλύτερο θα ήταν, αν εσύ και η Πωλίν μπορούσατε να περιμένετε λίγο ακόμα προτού ανοίξετε σπιτικό. Προς το παρόν, θα έρθεις να μείνεις με τη μητέρα σου και μένα. Όταν μάθεις τα μυστικά του επαγγέλματος και είσαι έτοιμος νά προχωρήσεις μόνος σου, τότε θα σε βοηθήσουμε να ξεκινήσεις.
Φαντάζομαι πως θέλεις να μείνεις λίγο καιρό ακόμα με την αγαπημένη σου. Είπα στον κύριο Λαμόντ να σε αναζητήσει τη δεύτερη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου.
Με αγάπη,
Άντριου Π. Σλέητερ
«Ήσουν αρραβωνιασμένος;»
«Ήμουν.»
«Τι; Είκοσι έξι χρονών και δεν ήξερες;»
«Ήξερα. Όμως... δεν μου φαινόταν ότι είχε καμία σχέση. Θα παντρευόμουν, αυτό ήταν όλο.»
Από το βιβλίο του Μαρκ Μέρλις Α, όπως Αμερική
εκδόσεις Οδυσσέας, 1998
μετάφραση: Λία Αθανασιάδη
(η φωτογραφία του Μαρκ Μέρλις είναι από το librarything.com)
Ετικέτες ΟΙ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ 1
» Δημοσίευση σχολίου