ο Μιχάλης Μ. Παπαϊωάννου προς τον Στρατή Τσίρκα
10 Μαρτίου 1961
Αγαπητότατέ μου Γιάννη
Όταν είμαι στα χειρότερά μου χάλια τότε είναι που φυλάγομαι να μη γράψω, γιατί σκέφτομαι πολλά. Δεν είσαι εδώ κάπου σε μια άλλη δική μας πόλη, για να ξεθυμάνω στο χαρτί. Άφησέ τα, μαρτύρια του σύγχρονου ανθρώπου. Γιατί τόσον καιρό δε γράφω – του έστειλα ένα γράμμα στη Νέα Εποχή – του Θεοδόση;
Τα ίδια πράγματα, βάσανα κλπ τραβώ κι εγώ εδώ. Δεν έχω πού να μιλήσω. Αφού δεν βαστιέμαι και τα λέω στη Μαρία, μα δε τα ζει αυτά και δεν τα καταλαβαίνει και συνεχώς με ρωτάει, πρέπει να της εξηγώ και τότε εκνευρίζομαι ακόμα περισσότερο… Κωμικά.. Ευτυχώς που υπάρχει κι αυτή.
Εν πάσει περιπτώσει το γράμμα τούτο είναι για να ρωτήσω για τον Τάκη. Μόλις πήρα το δικό σου και μου λες τόσο σοβαρά και τόσο λίγα. Γράψε μου για την κατάστασή του. Το γράμμα σου ήρθε μόλις σήμερα 10 Μαρτίου!!.
Κάτι γράψαν πάλι με την αφορμή του Χαλβατζάκη, στείλε τα μου τα για να στείλω και συνεργασία στον «Πάροικο» που μου το ζήτησαν από πολλούς μήνες. Ο Τρικούπης του θα μου δώσει ένα πολύ ωραίο θέμα. Δεν ήξερα να σου έστελνα εγώ το τεύχος της Ε.Τ. Στο ερχόμενο θα υπάρχει κάτι για το νεοελληνικό θέατρο. Μια αποκάλυψή μου σοβαρή. Είναι ένας Χουρμούζης αξιωματικός του 1821 που σαν ήρθαν οι Βαυαροί τόριξε στις κωμωδίες εις βάρος τους. Δημοτικιστής. Είχε παραφράσει και τυπώσει ανώνυμα τον Πλούτο του Αριστοφάνη. Τον έπαιξε ανώνυμα και ο Κουν το 1935 και το 1957 στο πάρκο. Ο Δημαράς τον χαρίζει σ’ ένα γυμνασιάρχη. Είναι του Χουρμούζη. Μια ανατροπή που μου επιτρέπει να πω το 21 το ιστορήσανε στην Τέχνη μονάχα οι ίδιοι οι αγωνιστές.
Τι γλέντια κάθεσαι και μου καταμαρτυρείς και τι ψυχαγωγίες, που δεν ξέρω τι θα πει καθισιό; Αν υπήρχε κάποιος –εγώ θα τον πω έξυπνο– εκδότης και να μου έλεγε πάρε 3000 δρ. το μήνα και δίνε μου τη δουλειά σου, θα έγραφα τρία βιβλία το χρόνο, τόση προεργασία έχω κάνει.
Με το περιοδικό δεν έχω να σου πω τίποτα γιατί όλα με αφήνουν αδιάφορο, αν δεν μ’ εκνευρίζουν. Ο Τάσος είναι που δίνει πια σ’ αυτό μια όψη που εμένα ποτέ δεν είναι δυνατό να μ’ αρέσει. Δε βλέπεις από πόσες συνεργασίες έχει ο καθένας τους; Και τι εργασίες, του ποδαριού. Ποιητές ανεβάζουμε, ποιητές κατεβάζουμε…
Το ποίημα του Θεοδόση δεν το έδωσα ακόμα γιατί φοβάμαι μην τους δώσω την αφορμή να κάνουν την εξυπνάδα τους. Κατά βάση, το περιοδικό το γράφουν μόνοι τους.
Τώρα, για πες μου, θα έρθετε φέτος; Για κανονίστε να βρεθείτε δω. Φιλία αυτό θα πει, διά ζώσης και όχι διά της γραφίδος. Ποια είναι η πρόταση που σου έκανα να απευθυνθείς αλλού. Τι λες ρε αράπη! Με τα σωστά σου είσαι πως θα σε χάριζα εγώ σε άλλους. Και τι άλλους. Να άξιζαν κάτι μάλιστα.
Λοιπόν γράψε μου για τον Τάκη.
Φιλιά στην Άντη τον Κωστή
Και από τη Μαρία
Μιχάλης
Όταν είμαι στα χειρότερά μου χάλια τότε είναι που φυλάγομαι να μη γράψω, γιατί σκέφτομαι πολλά. Δεν είσαι εδώ κάπου σε μια άλλη δική μας πόλη, για να ξεθυμάνω στο χαρτί. Άφησέ τα, μαρτύρια του σύγχρονου ανθρώπου. Γιατί τόσον καιρό δε γράφω – του έστειλα ένα γράμμα στη Νέα Εποχή – του Θεοδόση;
Τα ίδια πράγματα, βάσανα κλπ τραβώ κι εγώ εδώ. Δεν έχω πού να μιλήσω. Αφού δεν βαστιέμαι και τα λέω στη Μαρία, μα δε τα ζει αυτά και δεν τα καταλαβαίνει και συνεχώς με ρωτάει, πρέπει να της εξηγώ και τότε εκνευρίζομαι ακόμα περισσότερο… Κωμικά.. Ευτυχώς που υπάρχει κι αυτή.
Εν πάσει περιπτώσει το γράμμα τούτο είναι για να ρωτήσω για τον Τάκη. Μόλις πήρα το δικό σου και μου λες τόσο σοβαρά και τόσο λίγα. Γράψε μου για την κατάστασή του. Το γράμμα σου ήρθε μόλις σήμερα 10 Μαρτίου!!.
Κάτι γράψαν πάλι με την αφορμή του Χαλβατζάκη, στείλε τα μου τα για να στείλω και συνεργασία στον «Πάροικο» που μου το ζήτησαν από πολλούς μήνες. Ο Τρικούπης του θα μου δώσει ένα πολύ ωραίο θέμα. Δεν ήξερα να σου έστελνα εγώ το τεύχος της Ε.Τ. Στο ερχόμενο θα υπάρχει κάτι για το νεοελληνικό θέατρο. Μια αποκάλυψή μου σοβαρή. Είναι ένας Χουρμούζης αξιωματικός του 1821 που σαν ήρθαν οι Βαυαροί τόριξε στις κωμωδίες εις βάρος τους. Δημοτικιστής. Είχε παραφράσει και τυπώσει ανώνυμα τον Πλούτο του Αριστοφάνη. Τον έπαιξε ανώνυμα και ο Κουν το 1935 και το 1957 στο πάρκο. Ο Δημαράς τον χαρίζει σ’ ένα γυμνασιάρχη. Είναι του Χουρμούζη. Μια ανατροπή που μου επιτρέπει να πω το 21 το ιστορήσανε στην Τέχνη μονάχα οι ίδιοι οι αγωνιστές.
Τι γλέντια κάθεσαι και μου καταμαρτυρείς και τι ψυχαγωγίες, που δεν ξέρω τι θα πει καθισιό; Αν υπήρχε κάποιος –εγώ θα τον πω έξυπνο– εκδότης και να μου έλεγε πάρε 3000 δρ. το μήνα και δίνε μου τη δουλειά σου, θα έγραφα τρία βιβλία το χρόνο, τόση προεργασία έχω κάνει.
Με το περιοδικό δεν έχω να σου πω τίποτα γιατί όλα με αφήνουν αδιάφορο, αν δεν μ’ εκνευρίζουν. Ο Τάσος είναι που δίνει πια σ’ αυτό μια όψη που εμένα ποτέ δεν είναι δυνατό να μ’ αρέσει. Δε βλέπεις από πόσες συνεργασίες έχει ο καθένας τους; Και τι εργασίες, του ποδαριού. Ποιητές ανεβάζουμε, ποιητές κατεβάζουμε…
Το ποίημα του Θεοδόση δεν το έδωσα ακόμα γιατί φοβάμαι μην τους δώσω την αφορμή να κάνουν την εξυπνάδα τους. Κατά βάση, το περιοδικό το γράφουν μόνοι τους.
Τώρα, για πες μου, θα έρθετε φέτος; Για κανονίστε να βρεθείτε δω. Φιλία αυτό θα πει, διά ζώσης και όχι διά της γραφίδος. Ποια είναι η πρόταση που σου έκανα να απευθυνθείς αλλού. Τι λες ρε αράπη! Με τα σωστά σου είσαι πως θα σε χάριζα εγώ σε άλλους. Και τι άλλους. Να άξιζαν κάτι μάλιστα.
Λοιπόν γράψε μου για τον Τάκη.
Φιλιά στην Άντη τον Κωστή
Και από τη Μαρία
Μιχάλης
Aπό το αρχείο του Ε.Λ.Ι.Α.
αναδημοσίευση: polymnia.lit.auth.gr
- η πρωτότυπη φωτογραφία είναι από το ΒΗΜΑ
Ετικέτες ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ 2
καλημέρα
Και αυτό που πάντα σκέπτομαι είναι πώς άραγε θα έγραφαν αν γνώριζαν ότι κάποτε τα γράμματά τους θα δοθούν στη δημοσιότητα.
Αναρωτιέμαι πόσοι από αυτούς θα επιθυμούσαν αυτή την εξέλιξη και πώς οι αποδέκτες (ή οι κληρονόμοι τους) αποφάσισαν να δημοσιεύσουν κάτι τόσο προσωπικό που δεν αφορούσε στους ίδιους.
» Δημοσίευση σχολίου