η Μαρία Κάλλας στον Πιερ Πάολο Παζολίνι
21.7.71
Αγαπημένε Πιερ Πάολο,
Έλαβα τό βιβλίο σου και, στη συνέχεια, το φιλικό σου γράμμα. Είμαι λυπημένη για ό,τι σου συμβαίνει - όμως χαρούμενη γιατί εμπιστεύτηκες εμένα.
Αγαπημένε φίλε, είμαι λυπημένη γιατί δεν μπορώ να βρίσκομαι κοντά σου αυτές τις δύσκολες στιγμές, όπως έκανες εσύ άλλοτε με μένα.
Ξέρεις κατά βάθος πως έγινε ό,τι έπρεπε να γίνει.
Θυμάσαι που, στο Γκράντο, μιλούσα στο αυτοκίνητο με τον Νινέττο για την αγάπη και, δεν ξέρω πώς, όμως κάτι εσώψυχο – οι κεραίες μου όπως λες – μου το προκατέβαλε όταν ο Νινέττο επέμεινε ότι ποτέ δεν θα ερωτευόταν. Εγώ ήξερα, βέβαια, ότι ήταν υπερβολικά νέος για να καταλάβει τι έλεγε, όμως εσύ, ένας άνθρωπος τόσο έξυπνος έπρεπε να το ξέρεις. Αλλά, αντιθέτως, εσύ δέθηκες στο όνειρό σου – αυτό που μόνος σου το έχτισες, γι αυτό σου γράφω τώρα αυτό το κήρυγμα. Πρέπει να αντιμετωπίσεις την πραγματικότητα, όμως δεν μπορείς γιατί δεν θέλεις. Θα το καταφέρεις. Βέβαια, εγώ το κατάφερα, εγώ που είμαι μια γυναίκα τόσο ευαίσθητη, πλην όμως κατάλαβα καλά ότι κανείς μπορεί να υπολογίζει μόνο στον εαυτό του.
Έλαβα τό βιβλίο σου και, στη συνέχεια, το φιλικό σου γράμμα. Είμαι λυπημένη για ό,τι σου συμβαίνει - όμως χαρούμενη γιατί εμπιστεύτηκες εμένα.
Αγαπημένε φίλε, είμαι λυπημένη γιατί δεν μπορώ να βρίσκομαι κοντά σου αυτές τις δύσκολες στιγμές, όπως έκανες εσύ άλλοτε με μένα.
Ξέρεις κατά βάθος πως έγινε ό,τι έπρεπε να γίνει.
Θυμάσαι που, στο Γκράντο, μιλούσα στο αυτοκίνητο με τον Νινέττο για την αγάπη και, δεν ξέρω πώς, όμως κάτι εσώψυχο – οι κεραίες μου όπως λες – μου το προκατέβαλε όταν ο Νινέττο επέμεινε ότι ποτέ δεν θα ερωτευόταν. Εγώ ήξερα, βέβαια, ότι ήταν υπερβολικά νέος για να καταλάβει τι έλεγε, όμως εσύ, ένας άνθρωπος τόσο έξυπνος έπρεπε να το ξέρεις. Αλλά, αντιθέτως, εσύ δέθηκες στο όνειρό σου – αυτό που μόνος σου το έχτισες, γι αυτό σου γράφω τώρα αυτό το κήρυγμα. Πρέπει να αντιμετωπίσεις την πραγματικότητα, όμως δεν μπορείς γιατί δεν θέλεις. Θα το καταφέρεις. Βέβαια, εγώ το κατάφερα, εγώ που είμαι μια γυναίκα τόσο ευαίσθητη, πλην όμως κατάλαβα καλά ότι κανείς μπορεί να υπολογίζει μόνο στον εαυτό του.
Νινέττο Ντάβολι και Πιερ Πάολο Παζολίνι
Ναι, αχ! σταμάτα να με κοροϊδεύεις. Είναι τόσο θλιβερό, κυρίως για μένα, να το αναγνωρίσω. Κανείς δεν μπορεί να έχει εμπιστοσύνη για πολύ καιρό στους άλλους. Είναι ο νόμος της φύσεως.
Πρέπει να βρούμε τη δύναμη στο εσωτερικό του εαυτού μας, τουλάχιστον φαινομενικά. Δεν σου μιλάω σαν μητέρα, αγαπημένε Πιερ Πάολο – ούτε εγώ σε είδα ποτέ σαν τον πατέρα μου. Τα βιβλία ξέρουν πολλά πράγματα, όχι όμως τη σκληρή πραγματικότητα, και δεν διδάσκουν ό,τι σκέπτομαι και θα πιστεύω μέχρι τον θάνατό μου, δηλαδή αυτό που μόνο ο άνθρωπος μπορεί να κάνει, με μόνη τη θέλησή του, την αγάπη στον εαυτό του και την υπερηφάνεια του. Είναι ό,τι προσπαθώ εγώ να κάνω. Στην πραγματικότητα, με καταλαβαίνεις, κατά βάθος όμως όχι και τόσο. Είναι απαραίτητο να έχουμε τα πόδια μας στη γη, ύστερα μπορεί κανείς να ονειρευτεί. Όμως θα είναι πάντοτε όνειρο και όχι πραγματικότητα.
Η πραγματικότητα είναι η δημιουργία, η αξιοπρέπεια και όχι οι αστικές αξίες, όπως εσύ λες, ή ίσως να μην κατάλαβα καλά το βιβλίο σου. Ζω μέσα στη μπουρζουαζία, τρέφομαι από αυτή, γιατί ο καλλιτέχνης την έχει ανάγκη. Όμως, στην πραγματικότητα, ζω μόνη με την πίστη που μπορώ – που πρέπει – να έχω, γιατί όλοι γύρω με παρατηρούν.
Και είναι αναγκαίο να συμπεριφέρεται κανείς έτσι απ’ τη στιγμή που θα φτάσει σ’ αυτό το επίπεδο. Δεν μπορεί κανείς να κάνει ό,τι του αρέσει. Κι εγώ θα ήθελα, βεβαίως, να το κάνω, όμως είμαι υποχρεωμένη να δεχτώ την κριτική γιατί ο κόσμος είναι απαιτητικός με όσους θριαμβεύουν, κι αυτό μας επιβάλλει υποχρεώσεις’ αλλιώς, κανείς παραιτείται και κάνει ό,τι του αρέσει. Δεν έχουμε δικαιολογίες, ακόμη κι αν οι άλλοι είναι λάθος. Φυσικά, αυτά τα λόγια δεν είναι τίποτα άλλο από λόγια, εύκολα να γραφτούν, και τα λοιπά, και τα λοιπά, όμως πότε θα μεγαλώσεις επι τέλους Π.Π.Π.; Δεν έχει φτάσει ακόμη η στιγμή να ωριμάσεις λίγο ακόμη κι όταν, δόξα τω Θεώ, συνεχίζουμε να είμαστε πάντοτε παιδιά; Ξέρω ότι θα με απορρίψεις για ό,τι σου γράφω. Αλλά πάντα σου είπα την αλήθεια, συγχώρεσέ με που σου απηύθυνα αυτά τα ανόητα λόγια – όπως και να ‘χει στα είχα ήδη πει – αντί να σε παρηγορήσω, για αυτό και σου ζητάω συγγνώμη.
Είμαι σε αυτή τη διεύθυνση, τι κρίμα να μην έρχεσαι, ποιος ξέρει το γιατί. Οι φίλοι είναι για τις δύσκολες στιγμές, πάντα στο έλεγα. Θα είμαι εδώ κι όλον τον Αύγουστο. Θα χαρώ να μάθω νέα σου. Τρυφερά με την ίδια φιλία την παντοτεινή (γράψε μου στο Trajonist Petalli Marmari).
Σ’ ευχαριστώ για το τηλεγράφημα απ’ το Λονδίνο.
Μαρία (η μικρή)
Από το λογοτεχνικό περιοδικό "η λέξη" - τ.173, Ιαν.2003
μτφ: Γιώργος Λυκοτραφίτης
Πρέπει να βρούμε τη δύναμη στο εσωτερικό του εαυτού μας, τουλάχιστον φαινομενικά. Δεν σου μιλάω σαν μητέρα, αγαπημένε Πιερ Πάολο – ούτε εγώ σε είδα ποτέ σαν τον πατέρα μου. Τα βιβλία ξέρουν πολλά πράγματα, όχι όμως τη σκληρή πραγματικότητα, και δεν διδάσκουν ό,τι σκέπτομαι και θα πιστεύω μέχρι τον θάνατό μου, δηλαδή αυτό που μόνο ο άνθρωπος μπορεί να κάνει, με μόνη τη θέλησή του, την αγάπη στον εαυτό του και την υπερηφάνεια του. Είναι ό,τι προσπαθώ εγώ να κάνω. Στην πραγματικότητα, με καταλαβαίνεις, κατά βάθος όμως όχι και τόσο. Είναι απαραίτητο να έχουμε τα πόδια μας στη γη, ύστερα μπορεί κανείς να ονειρευτεί. Όμως θα είναι πάντοτε όνειρο και όχι πραγματικότητα.
Η πραγματικότητα είναι η δημιουργία, η αξιοπρέπεια και όχι οι αστικές αξίες, όπως εσύ λες, ή ίσως να μην κατάλαβα καλά το βιβλίο σου. Ζω μέσα στη μπουρζουαζία, τρέφομαι από αυτή, γιατί ο καλλιτέχνης την έχει ανάγκη. Όμως, στην πραγματικότητα, ζω μόνη με την πίστη που μπορώ – που πρέπει – να έχω, γιατί όλοι γύρω με παρατηρούν.
Και είναι αναγκαίο να συμπεριφέρεται κανείς έτσι απ’ τη στιγμή που θα φτάσει σ’ αυτό το επίπεδο. Δεν μπορεί κανείς να κάνει ό,τι του αρέσει. Κι εγώ θα ήθελα, βεβαίως, να το κάνω, όμως είμαι υποχρεωμένη να δεχτώ την κριτική γιατί ο κόσμος είναι απαιτητικός με όσους θριαμβεύουν, κι αυτό μας επιβάλλει υποχρεώσεις’ αλλιώς, κανείς παραιτείται και κάνει ό,τι του αρέσει. Δεν έχουμε δικαιολογίες, ακόμη κι αν οι άλλοι είναι λάθος. Φυσικά, αυτά τα λόγια δεν είναι τίποτα άλλο από λόγια, εύκολα να γραφτούν, και τα λοιπά, και τα λοιπά, όμως πότε θα μεγαλώσεις επι τέλους Π.Π.Π.; Δεν έχει φτάσει ακόμη η στιγμή να ωριμάσεις λίγο ακόμη κι όταν, δόξα τω Θεώ, συνεχίζουμε να είμαστε πάντοτε παιδιά; Ξέρω ότι θα με απορρίψεις για ό,τι σου γράφω. Αλλά πάντα σου είπα την αλήθεια, συγχώρεσέ με που σου απηύθυνα αυτά τα ανόητα λόγια – όπως και να ‘χει στα είχα ήδη πει – αντί να σε παρηγορήσω, για αυτό και σου ζητάω συγγνώμη.Είμαι σε αυτή τη διεύθυνση, τι κρίμα να μην έρχεσαι, ποιος ξέρει το γιατί. Οι φίλοι είναι για τις δύσκολες στιγμές, πάντα στο έλεγα. Θα είμαι εδώ κι όλον τον Αύγουστο. Θα χαρώ να μάθω νέα σου. Τρυφερά με την ίδια φιλία την παντοτεινή (γράψε μου στο Trajonist Petalli Marmari).
Σ’ ευχαριστώ για το τηλεγράφημα απ’ το Λονδίνο.
Μαρία (η μικρή)
Από το λογοτεχνικό περιοδικό "η λέξη" - τ.173, Ιαν.2003
μτφ: Γιώργος Λυκοτραφίτης
(φωτ: korochi.com, italobertolasi.com, artnet.de, pasolini.net)
Ετικέτες ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ 1, Πιερ Πάολο Παζολίνι
» Δημοσίευση σχολίου