<body><script type="text/javascript"> function setAttributeOnload(object, attribute, val) { if(window.addEventListener) { window.addEventListener('load', function(){ object[attribute] = val; }, false); } else { window.attachEvent('onload', function(){ object[attribute] = val; }); } } </script> <div id="navbar-iframe-container"></div> <script type="text/javascript" src="https://apis.google.com/js/platform.js"></script> <script type="text/javascript"> gapi.load("gapi.iframes:gapi.iframes.style.bubble", function() { if (gapi.iframes && gapi.iframes.getContext) { gapi.iframes.getContext().openChild({ url: 'https://www.blogger.com/navbar.g?targetBlogID\x3d88644137678078798\x26blogName\x3d%CE%B3%CF%81%CE%AC%CE%BC%CE%BC%CE%B1+%CF%83%CE%B5+%CF%87%CE%B1%CF%81%CF%84%CE%AF\x26publishMode\x3dPUBLISH_MODE_BLOGSPOT\x26navbarType\x3dBLUE\x26layoutType\x3dCLASSIC\x26searchRoot\x3dhttps://allilografia.blogspot.com/search\x26blogLocale\x3del\x26v\x3d2\x26homepageUrl\x3dhttp://allilografia.blogspot.com/\x26vt\x3d-4503636247666117187', where: document.getElementById("navbar-iframe-container"), id: "navbar-iframe" }); } }); </script>

γράμμα σε χαρτί

"Στην τσέπη του παλτού σου παλιό σουσάμι, φλούδα φυστικιών και το τσαλακωμένο γράμμα μου." - Γιάννης Βαρβέρης
 

o Rainer Maria Rilke στον Franz Xaver Kappus

28 Νοε 2008


Στο Worpswede, κοντά στη Βρέμη,
16 Ιουλίου 1903

Εδώ και δέκα μέρες έφυγα απ’ το Παρίσι άρρωστος και κουρασμένος, κι ήρθα σε τούτη την πλατιά πεδιάδα του Βορρά, που η απεραντοσύνη της, η γαλήνη της κι ο ουρανός της θα με γιάτρευαν. Μόλις έφτασα όμως με κύκλωσε μια ατέλειωτη βροχή, που, σήμερα μόλις για πρώτη φορά, αφήνει να γλιστρήσει λίγο φως πάνω απ’ την ανεμόδαρτη, αναστατωμένη χώρα. Την πρώτη τούτη φωτερή στιγμή την αφιερώνω σε σας, αγαπητέ Κύριε.

Αγαπητέ μου Κύριε Kappus, άφησα τόσον καιρό ένα γράμμα σας αναπάντητο. Όχι πως το ξέχασα – κάθε άλλο: είν’ απ’ τα γράμματα που τα ξαναδιαβάζουμε πάντα, κάθε φορά που ξαναπέφτουν στα χέρια μας. Σας είδα μέσα κει, από πολύ κοντά. Για το γράμμα σας των 2 του Μάη, λέω' θα το θυμόσαστε βέβαια. Τώρα που το ξαναδιαβάζω, μέσα στη βαθιά γαλήνη των απόμακρων τούτων τόπων, η όμορφη έγνοια σας για τη ζωή με συγκινεί, πολύ περισσότερο απ’ όσο με συγκίνησε στο Παρίσι, όπου όλα αντηχούν αλλιώτικα και χάνονται μέσα στο γιγάντιο βουητό, που κάνει το κάθε τι ν’ αναρριγά. [....]

Είσαστε τόσο νέος, αγαπητέ Κύριε, τόσο νεοφώτιστος μπροστά στο κάθε τι, που θά 'θελα να σας παρακαλέσω, μ’ όλη μου τη δύναμη, να κάνετε υπομονή για όλα κείνα που μένουν άλυτα μέσ’ στην καρδιά σας' προσπαθήστε ν’ αγαπήσετε τα ίδια σας τα ρωτήματα, σα νά 'ταν κλειστά δωμάτια ή βιβλία γραμμένα σε ξένη, άγνωστη γλώσσα. Μη γυρεύετε, για την ώρα, να πάρετε απαντήσεις, που δε γίνεται να σας δοθούν, γιατί δε θα μπορούσατε να τις εφαρμόσετε, να τις «ζήσετε». Κι αυτό, ίσα-ίσα, έχει σημασία: να ζείτε το κάθε τι. Για την ώρα, να ζείτε τα ρωτήματά σας μόνο. Κι ίσως έτσι, μπορέσετε να φτάσετε, μια μακρινή μέρα, χωρίς να το νιώσετε, στην απόκριση. Ίσως να κλείσετε μέσα σας πλαστουργικές και δημιουργικές ικανότητες, που θά 'φερναν τη ζωή σας σ’ αγνό κι ευτυχισμένο δρόμο' ακολουθήστε αυτή την πορεία κι αυτόν το στόχο – δώστε όμως όλη σας την εμπιστοσύνη σε κείνο που έρχεται' κι αν, τούτο, έρχεται απ’ τη βούλησή σας μονάχα, από μια κάποιαν ανέχεια κι ανάγκη του ανώτερου Είναι σας, τυλίχτε το με την έγνοιά σας, μην το μισήσετε. Οι δρόμοι της σάρκας είναι δύσκολοι σίγουρα. Αλλά, τα δύσκολα είναι η μοίρα μας' σχεδόν κάθε τι βαθυσήμαντο. Άμα το νιώσετε αυτό, άμα κατορθώσετε σεις, με τις δικές σας ικανότητες, με τη δική σας πείρα που 'χει τις ρίζες της στα παιδικά σας χρόνια, με τη δική σας δύναμη, να πετύχετε μιαν αρμονία του εαυτού σας με τη σάρκα (ολότελα ατομική σας αρμονία, λυτρωμένη από κάθε συμβατικότητα και κάθε μιμητική συνήθεια) – τότε δεν πρέπει πια να φοβόσαστε μη χαθείτε και μη φανείτε ανάξιος του πιο ακριβού αγαθού σας.

Η σαρκική ηδονή είναι ένα επεισόδιο από τη ζωή και τη λειτουργία των αισθήσεων, καθόλου αλλιώτικο απ’ την αγνή ματιά ή την αγνή απόλαυση που χαρίζει στη γλώσσα μας ένας όμορφος καρπός' είναι μια μεγάλη, απέραντη πείρα που μας προίκισεν η φύση, μια γνώση του Κόσμου, η πληρότητα, η ολοκλήρωση κι η λάμψη ολόκληρης της Γνώσης. Τίποτα το κακό δεν υπάρχει σ’ αυτή την πείρα μέσα' το κακό βρίσκεται στο ότι όλοι σχεδόν τη χρησιμοποιούν άθλια, τη σκορπάνε στος πέντε ανέμους, τη μεταχειρίζονται για διεγερτικό και για διασκέδαση τις κουρασμένες ώρες της ζωής τους, κι όχι για περισυλλογή κι αυτοσυγκέντρωση προς τις μεγάλες κορφές. Και το φαΐ, οι άνθρωποι, το καταντήσανε κάτι αλλιώτικο: στέρηση απ’ τη μια, πληθωρισμός απ’ την άλλη, θόλωσαν την καθαρότητα αυτής της ανάγκης. Όμοια θολώθηκαν κι όλες οι βαθιές κι απλές ανάγκες, που ανανεώνουν τη ζωή. Ο καθένας όμως ατομικά μπορεί να τις ξελαμπικάρει, για δική του χαρά, και να τις ζήσει καθάριες – κι αν όχι όλοι, τουλάχιστον ο Ερημίτης. Μπορεί και καταλαβαίνει, αυτός, πως κάθε ομορφιά, στα ζώα και στα φυτά, είναι μια γαλήνια κι άφθαρτη μορφή Έρωτα και Πόθου. Βλέπει τα ζώα και τα φυτά να ζευγαρώνουν, να πληθαίνουν, ν’ αυξαίνουν, υπομονετικά κι υπάκουα' και μαντεύει πως δεν τα σπρώχνει η φυσική ηδονή ή ο φυσικός πόνος, μα μια ακαταμάχητη ανάγκη, πιο δυνατή από κάθε θέληση και κάθε αντίσταση… Ω κι ας γινόταν – το μυστικό τούτο που πλημμυράει τη γη ως το παραμικρό της μόριο, να το δεχθεί ο άνθρωπος με πιότερη ταπεινοφροσύνη, να το κλείσει μέσα του με πιότερη σοβαρότητα και να νιώσει πόσο τρομερά βαρύ είναι, αντί να το παίρνει αψήφιστα! Ας μπορούσε να νιώσει πιότερο σεβασμό για την ίδια του τη γονιμότητα, που – είτε πνευματική μορφή έχει, είτε σαρκική – είναι μια και μόνη: γιατί και το πνευματικό ακόμα δημιούργημα τη ρίζα του την έχει στο σαρκικό, μια είν’ η φύση τους' το έργο του πνεύματος είναι σα μια απαλότερη, πιο μυστηριακή, πιο γητεμένη, πιο «αιώνια» επανάληψη της σωματικής ηδονής. « Η συναίσθηση πως είσαι δημιουργός, πως γεννοβολάς, πως πλάθεις και δίνεις μορφή», είναι ολότελα ασήμαντη σα δε βρίσκει αδιάκοπη κι απέραντη την επικύρωση και την επαλήθευση της, μέσ’ στον Κόσμο, σα δεν επιδοκιμάζεται μύριες και μύριες φορές απ’ τα πράματα και τα ζώα, - κι η χαρά, που σου δίνει, είναι έτσι ανείπωτα όμορφη και πλέρια, μόνο και μόνο επειδή την πλημμυρίζουν πανάρχαιες κληρονομημένες θύμησες από καρποφορίες και γεννοβολήματα εκατομμυρίων υπάρξεων. Μέσα σ’ ένα μονάχα στοχασμό ενός δημιουργού ξαναζούν χίλιες λησμονημένες ερωτικές νυχτιές και τον γεμίζουν μεγαλείο και ύψος. Κι εκείνοι που σμίγουν τις νύχτες και αγκαλιάζονται μέσα σε λικνιστική ηδονή, κάνουν ένα βαθυσήμαντο έργο: μαζεύουν γλυκιές απολαύσεις, βαθιά νοήματα και δύναμη για το τραγούδι κάποιου ερχόμενου ποιητή που θα σηκωθεί ν’ ανιστορήσει ανείπωτες ευτυχίες. Όλοι τους καλούν το αύριο' ακόμα κι όταν παραστρατίζουν, ακόμα κι όταν αγκαλιάζονται στα τυφλά, το αύριο έρχεται ωστόσο, άλλος ένας άνθωπος ορθώνεται, και απ' τα βάθη της Τύχης (που λες κι αυτήν μονάχα υπακούνε τα πάντα εδώ), ξυπνάει ο νόμος που προστάζει κάθε γερό δυνατό σπέρμα ν' ανοίγει δρόμο προς το ωάριο που προχωρεί, ανοιχτό, να τ' ανταμώσει. Μην ξεγελιόσαστε απ' τα εξωτερικά φαινόμενα' στο βάθος τα πάντα είναι Νόμος. Κι εκείνοι που δεν καταφέρνουν να ζήσουν το μυστήριο τούτο χωρίς λάθη και χωρίς ασυνέπειες (κι είναι πάρα πολλοί), το χάνουν μέσ' απ' τα χέρια τους, μα το χάνουν μονάχα για τον εαυτό τους, γιατί το παραδίνουν ωστόσο στους άλλους, σα σφραγισμένο γράμμα, χωρίς να μάθουν ποτέ τι λέει.
...
Δικός σας
Rainer Maria Rilke


Από το βιβλίο: Rainer Maria Rilke: Γράμματα σ' ένα νέο ποιητή
εκδόσεις 'Ικαρος
μετάφραση: Μάριος Πλωρίτης

(εικόνα: lab.dartmouth.edu)

Ετικέτες

Πινακοθήκη ~ Jan Adam Kruseman (1804-1862)

25 Νοε 2008


Ετικέτες

Nicanor Parra: Γράμματα του ποιητή που κοιμάται σε μία καρέκλα

22 Νοε 2008


Ι
Λέω τα πράγματα όπως είναι
Ή ξέρουμε τα πάντα από πριν
Ή τίποτε ποτέ μας δεν θα ξέρουμε.

Το μόνο που μας επιτρέπεται
Είναι να μάθουμε σωστά να μιλάμε.

ΙΙ
Όλη τη νύχτα ονειρεύομαι γυναίκες
Κάποιες με κοροϊδεύουν απροκάλυπτα
Άλλες, μου δίνουνε του κουνελιού το χτύπημα.
Δεν με αφήνουν σε ησυχία.
Βρίσκονται αδιάκοπα σε πόλεμο μαζί μου.

Ξυπνώ σαν κεραυνόπληκτος.

Εξ ου και συμπεραίνεται ότ' είμαι παλαβός
Ή τουλάχιστον νεκρός από τον φόβο μου.

V
Οι νέοι
Γράφουν ό,τι θέλουν
Στο ύφος που τους φαίνεται καλύτερο
Πάρα πολύ κύλησε αίμα κάτω απ' τις γέφυρες
Για να εμμένουμε στην πίστη -έτσι πιστεύω-
Πως μία μόνον είναι η σωστή οδός:
Στην ποίηση τα πάντα επιτρέπονται.

VII
Είναι αρκετά σαφές
Πως δεν υπάρχουν στη σελήνη κάτοικοι

Πως οι καρέκλες είναι τραπέζια
Πως οι πεταλούδες είναι άνθη σε αέναη κίνηση
Πως η αλήθεια είν' ένα λάθος συλλογικό

Πως το πνεύμα πεθαίνει μαζί με το κορμί

Είναι αρκετά σαφές
Πως οι ρυτίδες δεν είναι ουλές.

ΧΙ
Από τα νέφη καταιγίδας του προγεύματος
Στις βροντές της ώρας του γεύματος
Κι από 'κει στις αστραπές του δείπνου.

ΧΙΙΙ
Καθήκον του ποιητή
Είναι να υπερνικήσει τη λευκή σελίδα
Αμφιβάλλω αν αυτό είναι δυνατό.

XV
Για τελευταία φορά το ξαναλέω
Οι προνύμφες είναι θεές
Οι πεταλούδες είναι άνθη σε αέναη κίνηση
Χαλασμένα δόντια
δόντια που θρύβουν
Στην εποχή ανήκω του βωβού σινεμά.

Το γαμήσι είναι πράξη λογοτεχνική.

XVII
Αναλύοντας αποποείσαι τον εαυτό σου
Μόνο κυκλικά μπορεί κανείς να διαλογιστεί
Βλέπει κανείς μόνον αυτό που επιθυμεί να δει
Μια γέννηση δεν επιλύει τίποτε
Αναγνωρίζω ότι τρέχουνε τα δάκρυά μου.
Μια γέννηση δεν επιλύει τίποτε
Μόνον ο θάνατος λέει την αλήθεια
Ακόμη και η ποίηση δεν πείθει.
Διδασκόμεθα ότι ο χώρος δεν υπάρχει
Διδασκόμεθα ότι ο χρόνος δεν υπάρχει
Όπως και να 'χει όμως το πράγμα
Το γήρας είναι τετελεσμένο γεγονός.

Ας λέει η επιστήμη ό,τι θέλει.

Μου φέρνει ύπνο η ανάγνωση των ποιημάτων μου
Κι ωστόσο έχουνε γραφτεί με αίμα.


Από το 29ο τεύχος της Ποίησης
Νικάνορ Πάρρα,
Ποιήματα επείγουσας ανάγκης - μία επιλογή -
Μετάφραση: Αργύρης Χιόνης

Ετικέτες

Πινακοθήκη ~ William Oliver (1804-1853)

17 Νοε 2008

6The Letter6


6The Love Letter6


6The Letter6


6The Love Letter6

Ετικέτες

Antonio Tabucchi: Το ποτάμι

12 Νοε 2008


Αγαπημένη μου,

Το ξέρω πως γνωρίζεις από προηγούμενες ζωές. Τούτη, όμως, είναι άλλου είδους ιστορία, πίστεψέ με. Είναι πιο εύκολο να διαβάζει κανείς το παρελθόν: γυρίζεις προς τα πίσω και, εφόσον μπορείς, ρίχνεις μια ματιά. Άλλωστε, όποιο κι αν είναι αυτό, το παρελθόν βρίσκεται πάντα μπλεγμένο κάπου, έστω και κουρελιασμένο. Μερικές φορές - είναι πασίγνωστο - αρκούν η όσφρηση και οι γλωσσικές θηλές: το γνωρίζουμε από ορισμένα, ενίοτε καλοφτιαγμένα, μυθιστορήματα. Ή μια ανάμνηση, όποια κι αν είναι αυτή: κάποιο αντικείμενο που είδαμε στα παιδικά μας χρόνια, ένα κουμπί που ξαναβρήκαμε σ' ένα συρτάρι, ένα πρόσωπο που σου θυμίζει μονίμως κάποιο άλλο πρόσωπο, ένα παλιό εισιτήριο του τραμ. Και ξαφνικά βρίσκεσαι εκεί, σ' εκείνο το πολύβουο μικρό τραμ που πήγαινε από την Πόρτα Τιτσινέζε στο Καστέλο Σφορτσέσκο'
...

Από το βιβλίο του Αντόνιο Ταμπούκι Δύο ελληνικά διηγήματα
εκδόσεις Άγρα, 2000
μετάφραση: Ανταίος Χρυσοστομίδης


Ακόμα:
ο Αντόνιο Ταμπούκι
- στo ταξιδεύοντας

Ετικέτες

Πινακοθήκη ~ Jean-Baptiste-Camille Corot (1796-1875)

9 Νοε 2008

6The Letter6

Ετικέτες

o Γιώργος Χειμωνάς προς τον Αλέξανδρο Ίσαρη

7 Νοε 2008

Image Hosted by ImageShack.us
Λανθάνει μέσα μου μια ασυγκράτητη επιστολογραφική μανία, την οποία συνεχώς καταστέλλω. Αντί να γράφω αυτά τα μικρά βιβλία, θα ήθελα να εξομολογούμαι σε ατέλειωτες, λεπτομερειακές επιστολές. Πιστεύω ότι η επιδείνωση τελευταία της δυστυχίας μου είναι η έλλειψη ενός εξομολογητή. Κατά καιρούς, διέθετα και κάποιον, που κατάπληκτος δεχόταν έναν χείμαρρο εξομολογήσεών μου (κατά κανόνα ανειλικρινών, αλλά δεν έχει σημασία: κίνητρο της ανθρώπινης έκφρασης στάθηκε πάντα μια φιλαρέσκεια, μια βασανισμένη ματαιοδοξία). Εν τούτοις, είναι απίστευτο το τι κενά έχει ο λόγος μου, πόσο απροστάτευτες και ασύδοτες είναι εκείνες οι ενδιάμεσες διαδικασίες μεταξύ σκέψης μου και γλώσσας μου, έτσι ώστε η γλώσσα μου να λειτουργεί στα τυφλά (αγωνιά και την φαντάζομαι κιόλας να κάνει, πριν μιλήσει, μια μικρή προσευχή μη πέσει έξω) καθώς ξεκινά από ένα αφελές και προκλητικό δόγμα: αφού εκπορεύομαι από ένα τέτοιο χάος ό,τι κι αν πω θα είναι χάος, δηλαδή καίριο και - προπαντός - "φυσικό". Αλλοίμονο, έχω μια τρομαχτική εκφραστική αναπηρία, οι λέξεις μου δεν εκφράζουν τίποτε - συνιστούν, απλώς μιαν απεγνωσμένη αντίσταση στη σιωπή: έχω μια θανάσιμη αρρώστεια, την σιωπή. Πριν καιρό, έλεγα ότι η τέχνη είναι αποκάλυψη μιας αλήθειας (υπερβατικής): ήταν η φάση μου του ιεροφάντη. Τώρα λέω πως η τέχνη είναι συντήρηση των ελαχίστων και πανάρχαιων ανθρώπινων αξιών (πόθος, πάθος, πόνος, κλπ): είναι η φάση μου του μάρτυρα. Το τέλος δεν πρέπει να είναι μακρυά: κάτι το τ ε λ ε υ τ α ί ο, σαν θρόμβος υδράργυρου γλυστρά μέσα στο νου μου.

Την αγγλική μετάφραση διώρθωσε η ανηψιά του Νίκου-Γαβριήλ Πεντζίκη - η οποία, φυσικά, αρνήθηκε, όπως σου είπα, κάθε επίσημη συμμετοχή στην υπογραφή του κειμένου. Η ίδια το πληροφόρησε στον θείο της, ο οποίος συνεπαρμένος όσο και θυρυβημένος, από τον τίτλο του κοματιού μου, θέλει να σε γνωρίσει (φοβάμαι ότι κατάλαβε λάθος, δηλαδή ότι εσύ ζωγράφισες έναν Άγιο Γεώργιο ή ότι εγώ ζωγράφισα έναν Άγιο Γεώργιο κι εσύ τον σχολιάζεις, κάτι τέτοιο εν πάση περιπτώσει - είναι γνωστή, εξάλλου, η ευαισθησία του σε ά γ ι α θέματα). Πιθανόν να σου γράψει ή να θελήσει να σε δει. Σου τα γράφω αυτά για να είσαι προετοιμασμένος για μιαν ενδεχόμενη επαφή σου μ' αυτόν τον πληθωρικό, όσο και ελκυστικό άνθρωπο - που εγώ, ειλικρινά, του τρέφω πάρα πολλή συμπάθεια και μου κάνει αφάνταστα καλό να τον ακούω να μου μιλά, τις σπάνιες φορές που έρχεται και βλεπόμαστε, εδώ στην Αθήνα. Έχω γι αυτόν το μοναδικό αίσθημα που με ειδοποιεί ότι σχετίζομαι όσο μπορεί να γίνει ουσιαστικά μ' έναν άνθρωπο: μια λύπη.

Αλλά εσύ - γιατί είσαι έτσι καταβεβλημένος;


Από το βιβλίο Γιώργος Χειμωνάς - Χειρόγραφα - από το αρχείο του Αλέξανδρου Ίσαρη - εκδ. Ίκαρος, 2006 -

(η εικόνα με την χειρόγραφη επιστολή του Γιώργου Χειμωνά είναι από το ίδιο βιβλίο)

Ετικέτες

Πινακοθήκη ~ Ferdinand Georg Waldmuller (1793-1865)

2 Νοε 2008

6Young Women Reading a Letter6

Ετικέτες